Θάνος Τσαγγάρης: Ο Δεκέμβριος δεν είναι αρκετός

Η Πολιτεία πρέπει να διορθώσει. Να το κάνει τώρα για να είναι δίκαια.

Το Δεκέμβριο και ειδικά το τελευταίο δεκαήμερο η αγορά κινήθηκε σε ικανοποιητικά επίπεδα. Όχι όμως για όλους. Η αγορά κινήθηκε κυρίως με δώρα και η υπόδηση έμεινε πίσω.

Οι περιφερειακές αγορές και οι αγορές χαμηλού κόστους δεν ακολούθησαν ή τουλάχιστον δεν είχαν τον ίδιο ρυθμό.

Τώρα ξεκινούν οι εκπτώσεις οι οποίες υποχρεωτικά πρέπει να πετύχουν. Αλλά αυτό το προσμετράμε στην νέα χρονιά.

Υπήρξε μία σαφής μετατόπιση του τζίρου από το μικρό λιανικό εμπόριο στις πολυεθνικές και τα πολυκαταστήματα, τα malls και τα εκπτωτικά χωριά (αλήθεια πού ανήκουν όλα αυτά; Τα κέρδη και τα μισθώματα που εισπράττουν από τις επιχειρήσεις τα malls πού φορολογούνται; Φτάνει μόνο η είσπραξη του ΦΠΑ;).

Άλλωστε η πολιτική που ακολουθήθηκε τα τελευταία 12 χρόνια από την Πολιτεία και ιδιαίτερα στα μνημονιακά χρόνια αλλά και τα 3-4 τελευταία χρόνια ήταν προς αυτή την κατεύθυνση. Οι μικροί να φύγουν από τη μέση. Να αποκτήσει η ελληνική αγορά την εικόνα των ευρωπαϊκών πόλεων δηλαδή πολυεθνικές, πολυκαταστήματα και εξαφάνιση των μικρών καταστημάτων και επιχειρήσεων. Όμως η Ελλάδα ήταν δομημένη διαφορετικά. Κάθε πολυκατοικία είχε μικρά μαγαζάκια από κάτω. Όταν ήρθαν οι πολυεθνικές δεν έβρισκαν χώρο να στεγαστούν.

Τώρα παρατηρώ μία βιασύνη εκ μέρους των διαχειριστών για την εξαφάνιση των μικρών επιχειρήσεων. Αυτό όμως θα αλλοιώσει την εικόνα που όλοι αγαπήσαμε.

Τα κέντρα των πόλεων δεν θα είναι πια θελκτικά για επίσκεψη όταν εξαφανιστούν οι παραδοσιακές επιχειρήσεις και επαγγέλματα. Αν πράγματι η Πολιτεία δεν επιθυμεί να έχει μικρούς επιχειρηματίες ας τους δώσει την ευκαιρία να γίνουν μεγάλοι (clusters). Να συνενώσουν τις δυνάμεις τους ξεπερνώντας την αντίθετη νοοτροπία του Έλληνα μικρού επιχειρηματία. Πραγματικά κίνητρα όμως όχι ψίχουλα πάλι, όπως οι επιστρεπτέες προκαταβολές που λόγω του λάθος αλγορίθμου και των οριζόντιων μέτρων άλλους τους έκαναν πλούσιους γίγαντες και άλλους τους άφησαν αβοήθητους με βουνό αδιάθετα εμπορεύματα απλήρωτα.

Τώρα περιμένουμε την προεκλογική περίοδο μήπως υπάρξουν κάποια ευεργετικά μέτρα για τις ΜΜΕ. Αν όμως η Πολιτεία και οι διαχειριστές της πραγματικά θέλουν να μη χάσουν από το μικρό λιανικό εμπόριο όσες θέσεις θα δημιουργηθούν από τις μεγάλες επενδύσεις, τότε πρέπει να σκεφτούν καλά την συνένωση των μικρών επιχειρήσεων.

Με ένα κλειστό για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις τραπεζικό σύστημα το οποίο υποκλίνεται στο μεγάλο κεφάλαιο και τις μεγάλες καταθέσεις δεν πρόκειται να επιβιώσουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αν δε συνενωθούν και αποκτήσουν ένα μέγεθος.

Δεν μπορεί η Πολιτεία που ανακεφαλαίωσε τις τράπεζες τρεις φορές να είναι θεατής στις υπερβολικές προμήθειες των τραπεζών (50 € για καρνέ επιταγών, 2% η προμήθεια POS, 3 € για ακύρωση κάθε επιταγής, 5 € για διατήρηση λογαριασμού το μήνα κλπ.). Οι τράπεζες πρέπει να υπηρετήσουν επιτέλους το σκοπό για τον οποίον ιδρύθηκαν δηλαδή το δανεισμό κεφαλαίου στις επιχειρήσεις και όχι μόνο στις μεγάλες επιχειρήσεις και αυτές που έχουν μεγάλες καταθέσεις.

Θα πρέπει να γίνει μία γενναία ευνοϊκή ρύθμιση των 120 δόσεων (δε θα σταματήσω να το λέω) ώστε να τακτοποιηθούν τα παλιά χρέη και να πληρωθούν τα τρέχοντα στην ώρα τους. Τώρα είναι ένας φαύλος κύκλος. Μόλις εμφανίζεται η απαίτηση πληρωμής του καινούργιου ΦΠΑ, ρυθμίζεται στην πάγια ρύθμιση και πληρώνεται σε κοντινές ρυθμίσεις για να υπάρχει περιθώριο να πληρωθούν οι παλιές ρυθμίσεις (τα παλιά χρέη).

Εάν δεν πληρωθούν τα παλιά χρέη θα μπλοκαριστούν οι τραπεζικοί λογαριασμοί των επιχειρήσεων από την Πολιτεία, θα εκδοθούν διαταγές πληρωμής και οι επιχειρήσεις θα οδηγηθούν σε κλείσιμο.

Μα αν κλείσουν οι επιχειρήσεις τι θα εισπράξει η Πολιτεία από τα παλιά χρέη; Γιατί τέτοια επιμονή από το οικονομικό επιτελείο; Δεν μπορεί το ΦΠΑ να είναι η μόνη πηγή χρηματοδότησης.

Το μνημόνιο, που από την αρχή μείωσε απότομα τους τζίρους των επιχειρήσεων, τις έχει υποχρεώσει να κουβαλάνε τα χρέη στην πλάτη τους και ποτέ καμιά ρύθμιση (εκτός από αυτή του 2015) ήταν καλή για να ρυθμίσουν τα χρέη ευνοϊκά. Η πανδημία στη συνέχεια δημιούργησε βουνό χρέη από τα εμπορεύματα που έμειναν και που ακόμα δεν έχουν ρευστοποιηθεί πλήρως αλλά πληρώθηκαν στους προμηθευτές για να υπάρχει συνέχεια και νέο εμπόρευμα στο ράφι. Έτσι αυτά τα χρέη προστέθηκαν στα προηγούμενα.

Οι υποχρεώσεις προς την Πολιτεία έμειναν απλήρωτες. Η Πολιτεία κάλυψε μόνο μέρος των γενικών εξόδων κατά την πανδημία. Όχι το εμπόρευμα. Η αστοχία των επιστρεπτέων προκαταβολών δε βοήθησε διότι δεν στόχευε στις επιχειρήσεις που είχαν εμπόρευμα βουνό. Τι εμπόρευμα είχε ένα πρακτορείο ταξιδιών; Ένα ξενοδοχείο; Μία δικηγορική εταιρεία; Ένα πρακτορείο τυχερών παιχνιδιών; Ένα καθαριστήριο; κλπ. Όλες αυτές οι μορφές επιχειρήσεων πήραν τεράστια ποσά επιστρεπτέα προκαταβολή. Γι’ αυτό επιστράφηκαν κατά 60% οι επιστρεπτέες προκαταβολές κερδίζοντας αυτοί που τις επέστρεψαν το 60% του κεφαλαίου.

Φυσικά, τα χρήματα ήταν αχρείαστα και είχαν κατατεθεί στις τράπεζες ενώ οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις με βουνό τα εμπορεύματα πήραν ψίχουλα, ρύθμισαν σε 96 δόσεις και αγωνίζονται να επιβιώσουν και να πληρώσουν.

Έτσι ο Δεκέμβριος δεν είναι αρκετός, δε φτάνει. Η Πολιτεία πρέπει να διορθώσει.

Να το κάνει τώρα για να είναι δίκαια.

Άλλο ένα θέμα που απασχολεί τις επιχειρήσεις και όχι μόνο τις μικρές είναι η εύρεση προσωπικού που να θέλει να εργάζεται. Σε όλους τους τομείς υπάρχει πρόβλημα. Το επίδομα ανεργίας πρέπει να μετατραπεί σε επίδομα εργασίας. Ο κάθε επιχειρηματίας θα παίρνει το επίδομα εργασίας (450€) και θα μπορούσε να προσθέτει άλλο τόσο οπότε ο εργαζόμενος θα παίρνει περίπου 900 € μηνιαίο μισθό. Όσα προγράμματα και να κάνει ΟΑΕΔ (τώρα ΔΥΠΠΑ) για μακροχρόνια ανέργους δε θα υλοποιηθούν γιατί οι εργαζόμενοι είναι εθισμένοι στα επιδόματα.

Η προεκλογική περίοδος ας είναι μία περίοδος που θα διορθώσει τα πράγματα και τις στρεβλώσεις στην αγορά και θα δώσει νέες προοπτικές.

(Ο Θάνος Τσαγγάρης είναι Γενικός Γραμματέας του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών)